سبک زندگی عاشورایی نقشه راه سبک زندگی اسلامی

سبک زندگی عاشورایی

عاشورای حسینی قریب 1400 سال پیش برای زنده نگه داشتن اسلام، برپایی نماز ، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد فی سبیل الله و مبارزه بین حق و باطل پیش آمد. عاشورا بعد از انقلاب الهی و وحدانی حضرت محمد (ص) در عربستان، درست زمانی که سبک زندگی مردم از شاخصه های اصلی اسلام به سوی تجمل ، مادی گرایی، قدرت طلبی … پیش می رفت رخ داد تا همیشه تاریخ پیروان دین مبین اسلام برای شناخت حق از باطل ، انتخاب نوع و سبک زندگی، درک مفاهیمی چون ایثار،‌صبر، روایت گری، الگویی بی بدیل و فرا زمانی داشته باشند.

اگر عاشورا را صرفا یک رخداد نپنداریم و به آن بصورت یک فرهنگ متعالی نگاه کنیم، خواهیم دید که از عمق وجود این فرهنگ می توانیم به” سبک زندگی عاشورایی” برسیم؛ سبکی که در آن شاخصه هایی چون شناخت حق از باطل، ارجح کردن مرگ با عزت بر زندگی با خفت، زیر بار حرف ناحق نرفتن، ایثار، بصیرت، حجاب و عفاف، اطاعت از ولایت و ولایتمداری و تسلیم بودن در برابر خواست خدا، جوانمردی و اخلاص دیده می شود. سبک زندگی عاشورایی یعنی یادمان باشد “کل یوم عاشورا “

واقعه عاشورا زمانی رخ داد که سبک زندگی اسلامی رو به فراموشی بود

امام خمینی (ره) فرمودند « محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است» . انقلاب اسلامی به عنوان بزرگ ترین انقلاب قرن بیستم، تنها یک تحول سیاسی و تغییر نظام حکومتی نبود، بلکه تحولی اساسی در ابعاد مختلف سبک زندگی ایرانیان بوده و است . انقلابی که با فرهنگ عاشورایی آغاز شده و همچنان با زنده نگه داشتن نام عاشورا و فرهنگ متعالی آن پابرجا و مقتدر خواهد ماند.

عاشورای حسینی قریب 1400 سال پیش برای زنده نگه داشتن اسلام، برپایی نماز ، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد فی سبیل الله و مبارزه بین حق و باطل پیش آمد. عاشورا بعد از انقلاب الهی و وحدانی حضرت محمد (ص) در عربستان، درست زمانی که سبک زندگی مردم از شاخصه های اصلی اسلام به سوی تجمل ، مادی گرایی، قدرت طلبی … پیش می رفت رخ داد تا همیشه تاریخ پیروان دین مبین اسلام برای شناخت حق از باطل ، انتخاب نوع و سبک زندگی، درک مفاهیمی چون ایثار،‌صبر، روایت گری، الگویی بی بدیل و فرا زمانی داشته باشند.

اگر عاشورا را صرفا یک رخداد نپنداریم و به آن بصورت یک فرهنگ متعالی نگاه کنیم، خواهیم دید که از عمق وجود این فرهنگ می توانیم به” سبک زندگی عاشورایی” برسیم؛ سبکی که در آن شاخصه هایی چون شناخت حق از باطل، ارجح کردن مرگ با عزت بر زندگی با خفت، زیر بار حرف ناحق نرفتن، ایثار، بصیرت، حجاب و عفاف، اطاعت از ولایت و ولایتمداری و تسلیم بودن در برابر خواست خدا، جوانمردی و اخلاص دیده می شود.

ملزومات یادآوری سبک زندگی عاشورایی در جامعه دیده می شود!

اکنون هم اگر از دریچه ای دیگر به دنیای امروزی برگردیم و انقلاب اسلامی را در قرن بیستم بزرگ ترین انقلاب وحدانی برگرفته از فرهنگ عاشورایی بدانیم، متوجه این مطلب خواهیم شد که چه بخواهیم و چه نخواهیم سبک زندگی و نوع نگاه مردم با دوران اولیه انقلاب و شاخصه های یک جامعه اسلامی فاصله ها گرفته است و باید بار دیگر عاشورایی عمل کنیم تا بتوانیم، ویژگی های یک کشور انقلابی با مردمی مسلمان را احیا کنیم.

الف) تجمل گرایی

در زندگی روزمره ما تجمل گرایی و مادی نگری در مفاهیمی چون اسراف، چشم و هم چشمی، بی بند و باری ، مبارزه با امر به معروف و نهی از منکر، نادیده گرفتن ارزش های معنوی بر ارزش های ظاهری و متأسفانه در برخی از مواقع دین گریزی دیده می شود.

این موارد که در واقع ابتدا در زیرپوست شهر و اکنون در لایه های بیرونی شهر و روستاها! دیده می شود، حتی در مناسک و مراسم معنوی و مذهبی ما رخ می نماید . یکی از این مراسم که در آن بریز و بپاش های بی حد و اندازه دیده می شود، دهه های عزای حسینی است . گواه این مدعا را می توانیم در دهه اول که شور و انگیزه ها برای برپایی هیئت ها و پذیرایی از هیئتیان بیشتر است دید. از اسراف که بگذریم تغییرات غیر اسلامی در نوع پوشش و آرایش بانوان و تغییرات شگرف و بدعت های عجیب در مراسم و نوحه های حسینی نمود بارزی دارد.

متأسفانه هفته های تقویم را غافل از ویژگی های فرهنگ عاشورایی می گذرانیم و در دهه محرم آگاهانه آن را نادیده می گیریم . ده روز اول ماه محرم اگر در خیابان ها تردد کنید، در هر گذر شاهد دور ریخته شدن انواع غذاها، پخت انواع شله زرد، حلوا، .. هستیم.

ب) مادی گرایی و دنیاطلبی

در معابر و خیابان ها عبور و مرور مردمانی را به نظاره می نشینیم که با بهترین و شیک ترین البسه ها را بر تن دارند و گویی که برای جلوه گری نه برای عزاداری به خیابان ها ریخته و روزهای قبل از ماه محرم را به خرید انواع شال ها و لیاس های عزا پرداخته اند و تمام اینها نماد اسراف و تجمل گرایی است.

غافل از اینکه حسین بن علی (ع) در میدان مبارزه ای که اینک ما سالیان سال است یاد و خاطره آن را پاس می داریم با چه نگاه متعالی رخت جنگ برتن کرد و برای حفظ ماندن از دست درازی نامردمان کهنه ترین البسه ها را بر تن کرد! آری صاحب این عزاداری و خانه های عزا حتی کفن نداشت و ما در مراسمش به مهمانی جلوه ها می رویم !

پ) رنگ باختن حیا و حجاب در جامعه ، حتی در عزای حسین (ع) !

حضور نامتعارف بانوان بد حجاب در مراسم عزای حسینی در خیابان ها دیگر جای اعتراض ندارد که باید چون معضلی آسیب شناسی شود. جایی که بانوی حاضر در کربلا هنگام خروج از خانه در حیطه غیرت برادرانش خیابان ها را طی می کرد ؛ چه محلی از اعراب دارد که اکنون مدعیان زینبمدار کسانیکه در عزای او شریک و بر مصیبتش اشک می ریزند! با بدعتی عجیب در نوع پوشش و آرایش های مخصوص عزا!! قدم در خیابان می گذارند.

یکی نیست از این باوان بپرسد که این زینب (س ) نبود که برای نداشتن حجاب در اسارت؛ سال ها اشک ریخت و مو سپید کرد؟

آیا آقای ما مهدی موعود (عج) بر مصیبت عمه بزرگوارش اشک نمی ریزد؟

این حجاب فاطمی است که برخی از بانوان ما در عزای حسینی دارند !؟ یا عزت و شرافت زینبی است که آنها را اینگونه در خیابان ها در کنار صف عزاداران عاشورا چنان قرار می دهد که خواه و ناخواه عرصه گناه و معصیت را برای مردان فراهم می کنند؟

آیا زینب (س) در عزای برادرش محفل های عزاداری و ذکر مصیبت در خانه ها برپا نکرد!‌؟ بد حجابی ، آرایش ، حضور در خیابان ها در شلوغ ترین روزها و.. بدعتی است که نمی توان گفت به تازگی بلکه باید عنوان کرد چند دهه ای است که در مراسم عزاداری ها دیده می شود.

ج)گم شدن مصادیق حق و گرفتن جانب ناحق!

متأسفانه در این ایام برای رسیدن به آنچه می خواهیم در برپایی بی نظیر هیئت ! چه حق هایی که ناحق نمی کنیم و چه حرف هایی که می زنیم و چه بدعت های که در ایجاد می کنیم در حالیکه امام حسین علیه السلام قیام کرد تا حق ناحق نشود .

گویی فراموش می کنیم که عاشورا، تابلوی بی نظیری محبت بود و بس . در واقع عاشورا تبلور، سبک زندگی محبت محورانه نسبت به اطرافیان و نزدیکان بوده است که نمادهای آن را می توانیم در احترام به بزرگ تر و پیشی نگرفتن اصحاب و اهل بیت از امام(ع) اشاره کرد اما متأسفانه برای بزرگداشت مقامی که مهر و محبت، انسان دوستی سر لوحه رفتار و گذشت اخلاق کریم خاندانش بود ، چه دل ها که می شکنیم و چه حرمت ها که ندیده می گیریم.

چ) کم توجهی به نماز جماعت و اقامه اول وقت نماز

کمی از محرم فاصله بگیریم ، چه سخت است که بگوییم : در جامعه اسلامی گاهی فراموش می کنیم که هدف از خلقت انسان ذکر پروردگار و عبادت او بوده است . تمام کارها را انجام می دهیم و با خیالی راحت به نماز و عبادت می بپردازیم اما فرهنگ عاشورایی به ما یاد می دهد در میدان مبارزه آنجا که برای زنده ماندن می جنگی به همه چیز بگو « اول نماز بعد کار »‌ که خوشبختانه نماز ظهر عاشورا تداعی کننده این فرهنگ است که باید گسترش یابد. اگر « کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا » را قلبی قبول داریم باید این نماز های ظهر عاشورا را به تمام نمازهای یومیه تعمیم داده و هر روز نمازی عاشورایی برپا کنیم.

ح) احترام به بزرگتر و رعایت حال کوچک تر

احترام به اعضای خانواده مخصوصا کوچک تر ها و دختران خانواده ، حفظ شأن و مرتبت بانوان را در هیاهوی عاشورای حسینی می توان به بهترین صورت ممکن دید. این درحالی است که در خانواده های ما هنوز در لحظه های خاص برای کودکان نه تنها محلی از احترام قائل نمی شویم که حتی با برخوردهای نادرست در نهادشان تأثیرات منفی و بینان شکنی را باقی می گذاریم.

خ) سهم بندی برای ایثار، ایثارگران شناسنامه دار

ایثار برایمان مفهومی است که فقط در خصوص برخی از افراد به فعل تبدیل می شود و گاها با نگاهی متفاوت به ایثارگران می نگریم گویی آنها تافته ای جدا بافته هستند و ما فاقد ملزومات لازم برای رسیدن به آن بزرگوارانیم. در حالیکه ایثار و فداکاری در فرهنگ عاشورایی حد و مرزی ندارد و سن و سال مشخصی و آیین و مذهب خاص را در بر نمی گیرد. نوزاد شش ماه به آن اندازه ایثار را معنی می کند که حبیب ابن مظاهر و اولاد امام حسین (ع) تبلوری از ایثار را به نمایش می گذارند که سایر لشکر خوبان و در این میان فقط در یک مورد رقابت دارند آن هم تقدم بر ایثار است که این خود نکته ای ناب به شمار می آید چرا که ایثار یعنی دیگران را بر خود ارجح داشتند و درپارادوکسی زیبا در ایثارگری نقض این قانون مفهوم دیگری دارد !

د) کم طاقتی و گردن کشی برای خدا

صبر بر مصیبت را حضرت زینب به زیباترین صورت ممکن معنا بخشید، صبر یعنی آنچه از سمت خدا می آید آنقدر زیبا باشد و به چشم نواز است که جای هیچ بحثی را باقی نمی گذارد. اما متأسفانه ما با وجود اسوه های حسنه ای چون زینب کبری در بیشتر مواقع برای خدا جای بندگی گردن کشی می کنیم و حتی در عبادت و خواستن حاجت رعایت ادب را نگه نمی داریم.

م) کاروان حسینی، نخسین مدرسان روضه خوان و مرثیه ساز واقعه عاشورا

زینب سلام الله در کنار صبر روایتگری را به احسن ترین صورت ممکن به ما آموخت تا بدانیم در یادآوری و مرور واقعه عاشورا و واقعه های برگرفته از فرهنگ عاشورایی چگونه عمل کنیم و چگونه قهرمانان عرصه دفاع از حق را معرفی کنیم کاری که مداحان و ذاکرین اهل بیت باید بیاموزند.

ن) و فرهنگ نامه عاشورا صفحات پایانی ندارد

و از فرهنگ عاشورا هر چه بگوییم کم است و هر چه بنگاریم باز کلمات قاصرند؛ به هر حال امام حسین (ع) اسوه کامل و الگوهای همه جانبه برای زندگی فردی، اجتماعی و روش های اخلاقی، عبادی-سیاسی امت اسلامی است و در این زمانه که نیاز به بازسازی ایمانی و فرهنگی داریم توجه به ابعاد مختلف وجودی این امام همام ضروری به نظر می رسد اگر به جایی برسیم که چون امام سوم شیعیان زندگی کردنمان برای رضای خدا باشد می توانیم بگوییم که خواست پیر فرزانه انقلاب را در زنده نگه داشتن اسلام با محرم و صفر، برآورده کرده ایم ؛ چرا که سبک زندگی عاشورایی الگو و معیاری برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی است .